Rok 2025 jest dla Naszej Fundacji rokiem jubileuszowym. To doskonały moment, by poświęcić chwilę na refleksję nad tym, co udało się osiągnąć i spojrzeć z nadzieją na to, co jeszcze przed nami. To również czas powrotu do źródeł, które przypominają, że budujemy naszą historię na fundamencie nauczania świętego Jana Pawła II – patrona naszej fundacji. 

Od 25 lat Fundacja „Dzieło Nowego Tysiąclecia” wspiera młodych, zdolnych ludzi z niezamożnych rodzin oferując im nie tylko stypendium, ale przede wszystkim formację duchową i społeczną. Swoją działalnością promuje dziedzictwo papieża Polaka. Dzięki wsparciu Fundacji i darczyńców sfinansowano stypendia o łącznej kwocie przekraczającej około 250 milionów złotych, a absolwentami programu jest już około 9 tysięcy osób. Byli stypendyści są ludźmi wykształconymi, świadomymi swojej tożsamości i gotowymi do służby drugiemu człowiekowi. Ponadto w życiu każdego z nich istnieje wciąż umacniająca się wspólnota stworzona na przestrzeni wielu lat. 

Myśl powołania Fundacji „Dzieło Nowego Tysiąclecia” w kontekście społecznym zrodziła się z problemów bezrobocia i braku perspektyw dla młodych ludzi. Celem programu stypendialnego była i nadal jest pomoc rodzinom boleśnie odczuwającym skutki braku miejsc pracy poprzez wsparcie młodych, których sytuacja finansowa uniemożliwiała w znacznym stopniu naukę i rozwój. 

Osobą, która dostrzegła potrzebę wsparcia młodzieży był biskup Jan Chrapek – jeden z głównych inicjatorów Fundacji. Jako duszpasterz zaangażowany społecznie wiedział, że realną odpowiedzią na złagodzenie skutków bezrobocia jest edukacja. Traktował ją nie tylko jako sposób na zdobycie zawodu, ale i szansę na zmianę życia – nie tylko stypendystów, ale również ich rodzin i środowiska, z którego pochodzą. Pragnął lepszej przyszłości dla młodego pokolenia, które nie tylko zapewni im miejsce na rynku pracy, ale również przyczyni się do poprawy sytuacji rodzinnej. 

Formalnie Fundacja „Dzieło Nowego Tysiąclecia” została powołana przez Konferencję Episkopatu Polski w 2000 roku. Był to wynik odpowiedzi Kościoła na wezwanie Jana Pawła II w 1999 roku, które pojawiło się podczas jego siódmej pielgrzymki apostolskiej do Polski. Ojciec Święty podczas swojej podróży przez Ojczyznę podkreślał, że zna sytuację polskiej wsi, trudną sytuację materialną i społeczną swoich rodaków. W szczególności podkreślał kłopoty materialne starszych, chorych, samotnych, a także rodzin wielodzietnych.[1] Podczas homilii w Ełku zwrócił się do wiernych słowami: 

„«krzyk i wołanie biednych» domaga się od nas konkretnej i wielkodusznej odpowiedzi. Domaga się gotowości służenia bliźniemu. Jesteśmy wzywani przez Chrystusa. Wciąż jesteśmy wzywani. Każdy na inny sposób. Na różnych bowiem miejscach cierpi człowiek i woła o człowieka. Potrzebuje jego obecności, potrzebuje jego pomocy. Jakże ważna jest ta obecność ludzkiego serca i ludzkiej solidarności”. [2]

Słowa Papieża Polaka znalazły swoje odzwierciedlenie w głównych założeniach, celach i kierunkach działalności Fundacji. 

Jan Paweł II wiedział, że młode pokolenie jest szczególnie otwarte na słowa Ewangelii, i że to właśnie im trzeba zaufać. [3] Dostrzegł jednak, że by sprostać pokładanym nadziejom młodzież potrzebuje wychowania w duchu chrześcijańskim. Podkreślał, że umiłowanie innych wyraża się w pragnieniu ich prawdziwego dobra, trosce o przezwyciężanie wszelkich przejawów zła czy niesprawiedliwości. [4] Biskupi zwrócili uwagę na potrzebę ewangelizacji na miarę czasów, które nastały. Wskazali na konieczność ewangelizacji kultury, środków społecznego przekazu, podejmowania działań charytatywnych oraz zaangażowani w to dzieło wiernych świeckich. [5] 

Pielgrzymka Ojca Świętego do Polski wymagała ogromnych nakładów finansowych. Kwota siedmiuset tysięcy złotych, która pozostała po zakończeniu pielgrzymki została w całości przekazana do dyspozycji Episkopatu i mogła wystarczyć do ufundowania nawet trzech pomników upamiętniających wizytę Jana Pawła II w ziemi ojczystej. Jednak coraz częściej pojawiały się głosy, że mimo dużego znaczenia materialnych monumentów, entuzjazmu wiary i nadziei, jaki powstał w tamtym czasie to nie można zamknąć go w spiżowym pomniku. Powinien on wybrzmiewać przede wszystkim w ludziach. [6] 

Po analizach wydarzeń z pielgrzymiego szlaku oraz papieskiego przesłania Konferencja Episkopatu Polski, po wcześniejszym uzgodnieniu ze sponsorami postanowiła przeznaczyć wcześniej wspomnianą sumę na stworzenie fundacji. Jej zadaniem miało być upowszechnianie papieskiego nauczania w Polsce i na świecie, podjęcie działań w imię solidarności niesienia pomocy potrzebującym oraz dawania świadectwa czynom miłosierdzia. Założeniem inicjatywy zgromadzony fundusz miał zostać wypłacony w postaci stypendiów dla uzdolnionej młodzieży z niezamożnych rodzin, małych miast i wsi. Jednak nie był to jedyny cel, który przyświecał w tworzeniu fundacji. Jak podkreśla ksiądz Dariusz Kowalczyk: „obok działania nakierowanego na pomoc finansową młodzieży, stawało się jasne, że trzeba wpływać także na kulturę, przestrzeń publiczną, medialną oraz poprzez stałą formację docierać bezpośrednio do młodego pokolenia budując w nim postawy ewangeliczne dające nadzieję na długofalowy, harmonijny i integralny rozwój”.[7]

Jednak, nie zabrakło krytycznego podejścia w odniesieniu do powitania takiej organizacji. Główne niepokoje płynęły z możliwości wyczerpania środków materialnych, bez których program stypendialny przestałby istnieć, co wiązało się z zaprzestaniem rozwoju rozbudzonych aspiracji i talentów wśród młodzieży. Kolejnym problemem była wybiórczość w przyznawaniu stypendium, co wynikało z liczby osób, które spełniały kryteria, a co za tym idzie – brak możliwości udzielania pomocy wszystkim. Jednak mimo trudności i głosów sprzeciwu zdecydowano się na podjęcie dalszych kroków. Ksiądz Kowalczyk podkreślał, że jest to odpowiedź na wezwanie Jana Pawła II, a także impuls, który może pobudzić do naśladowania inne instytucje, ośrodki, firmy i samorządy do wspierania młodych, którzy znajdują się w trudnym położeniu. [8]

Dnia 10 maja 2000 r., w obecności notariusza, zostało złożone oświadczenie woli wraz z podpisaniem aktu notarialnego przez Fundatora – Konferencję Episkopatu Polski. Według postanowienia Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego Warszawy z dnia 9 czerwca 2000 r. organizacja uzyskała wpis do Rejestru Fundacji o numerze 6018. Jej siedzibą jest Warszawa, Skwer Księdza Kardynała Stefana Wyszyńskiego 6, budynek Sekretariatu Konferencji Episkopatu Polski. Specjalnie powołana komisja, pod przewodnictwem ks. Jana Droba, opracowała pilotażowy program stypendialny, obejmujący pięć diecezji: drohiczyńską, ełcką, koszalińsko-kołobrzeską, radomską oraz przemyską. Najważniejszymi celami statutowymi Fundacji „Dzieło Nowego Tysiąclecia” są:

• „wspieranie rozwoju kultury i nauki chrześcijańskiej oraz chrześcijańskich mediów w Polsce, 
• podnoszenie szans edukacyjnych młodzieży z małych miast i wsi,
• upowszechnianie nauczania Papieża Jana Pawła II”.

Fundacja „Dzieło Nowego Tysiąclecia” stanowi jedną z nielicznych organizacji pożytku publicznego, działających w Polsce, która, poza gruntownym programem stypendialnym przeznaczonym dla utalentowanych młodych ludzi, pochodzących z niezamożnych rodzin, działa również na szeroką skalę na rzecz utrwalania pamięci i rozpowszechniania nauczania Jana Pawła II. Wypełniając swoje założenia, gromadzi i rozbudza drzemiący w młodym pokoleniu potencjał, potrzebny do budowania przyszłych losów Kościoła, Polski i świata. [9]

Bibliografia:

[1]  Por. A. Kwaśniewski, Przemówienie powitalne (Gdańsk, 5 czerwca 1999), w: tamże, s. 12-13.

[2]  Por. Jan Paweł II, Homilia wygłoszona podczas Mszy św. (Ełk, 8 czerwca 1999), w: tamże, s. 82-83.

[3]  Jan Paweł II, Pozdrowienie po Mszy św. (Bydgoszcz, 7 czerwca 1999), w: tamże, s. 58.

[4] Por. Jan Paweł II, Przemówienie odczytane przez nuncjusza apostolskiego abpa Józefa Kowalczyka (Gliwice, 15 czerwca 1999), w: tamże, s. 223.

[5]  Por. II Polski Synod Plenarny, Potrzeba i zadania nowej ewangelizacji na przełomie II i III tysiąclecia chrześcijaństwa, w: II Polski Synod Plenarny (1991-1999), Poznań 1999, nr 16-30.

[6]  Por. J. Bątkiewicz-Brożek, Pomnik, który żyje. Wywiad z ks. Janem Drobem, „Gość Niedzielny” 132(2015) nr 15

[7]  Por. D. Kowalczyk, Geneza i rozwój Fundacji, AK 173(2019) z. 2, s. 235-236.

[8] Por. D. Kowalczyk, Geneza i rozwój Fundacji, AK 173(2019) z. 2, s. 235-236.

[9] Por. J. Socha, Wspólnota ambitnych ludzi, „Niedziela Ogólnopolska” 59(2016) nr 15, s. 44-45.

Tekst powstał w oparciu o rozprawę doktorską Pauliny Skórnickiej „Formacja chrześcijańska młodzieży w Fundacji „Dzieło Nowego Tysiąclecia”. Studium katechetyczne w świetle badań stypendystów”.