Obozy organizowane przez Fundację „Dzieło Nowego Tysiąclecia” to wyjątkowy czas formacji, integracji i rozwoju młodych ludzi z całej Polski. Każdego roku setki stypendystów spotykają się w różnych miastach, by wspólnie budować relacje, pogłębiać wiarę oraz zdobywać nowe doświadczenia. 

Abp Stanisław Gądecki zwrócił uwagę, że powołanie Fundacji przez Konferencję Episkopatu Polski i podejmowane przez nią działania w aspekcie młodego pokolenia jest „najcenniejszą z możliwych inwestycji – inwestycją w człowieka”. Pomoc Fundacji umożliwia stypendystom kształcenie i wychowanie w duchu wartości bliskich Papieżowi Polakowi, co przekłada się na realny wpływ na losy Kościoła, Polski i świata. „Dzieło Nowego Tysiąclecia” proponuje stypendystom różne formy i metody pomocnicze, by dotrzeć do młodego pokolenia w świadomym kroczeniu drogą wiary. Fundacja oferuje dwie charakterystyczne dla organizacji formacje: wakacyjne obozy oraz działania w diecezjach i wspólnotach akademickich w ciągu roku. 

Dla stypendystów jednym z najważniejszych wydarzeń w ciągu roku jest uczestnictwo w wakacyjnym obozie formacyjno-integracyjnym. Czas obozu to doskonała okazja do wspólnych spotkań, budowania relacji z Bogiem i drugim człowiekiem, a także poznanie życia i nauczania Jana Pawła II. Ksiądz Dariusz Kowalczyk zwrócił uwagę, że większość młodych ludzi zapytanych o moment dołączenia do Fundacji podaje pierwszy obóz, a nie datę otrzymania pierwszego stypendium. Przeżycie tego wydarzenia pozwala stypendystom utożsamić się z Fundacją, poznając tym samym wyjątkowy klimat i specyfikę wspólnoty. 

Funkcjonowanie obozów formacyjno-integracyjnych wynika z samej nazwy – nieustanna formacja duchowa, intelektualna, ludzka i społeczna, a także integrację społeczną wokół wspólnych wartości, celów i zadań. Idea wspólnego spotkania wszystkich stypendystów zrodziła się na początku działania Fundacji. Na przełomie czerwca i lipca 2001 roku podopieczni wzięli udział w pierwszym obozie, który odbył się w pięciu miastach. Rok później na obozie było już 830 osób. W 2003 roku zorganizowano pierwszy ogólnopolski obóz, gdzie stypendyści spotkali się w jednym miejscu i czasie. Młodzi spotkali się w Krakowie świętować 25-lecie pontyfikatu Jana Pawła II. 

Kolejne obozy i ich miejsce również były przemyślane – z jednej strony młodzi mogą poznać duże miasto, jego klimat, historię i kulturę. Z drugiej za doborem lokalizacji stoi jakieś ważne wydarzenie, które w dany, roku jest szczególnie wspominane. Kolejnym aspektem jest rocznica odwiedzin danego regionu przez Jana Pawła II podczas pielgrzymki apostolskiej do Polski i przypomnienia nauczania wygłoszonego w danym miejscu.  Młodzi podczas obozu pielgrzymują do sanktuariów i szczególnych miejsc kultu w danym regionie. W zależności od odległości dzielącej ośrodki trasa pokonywana jest pieszo lub środkami komunikacji. Poza pielgrzymkami młodzi podróżują po regionie, by poznać jego historię i atrakcje turystyczne. 

Od 2007 roku rozpoczęto dwa obozy wakacyjne – jeden dla gimnazjalistów i uczniów szkół średnich, a drugi dla studentów. Rok później wyodrębniono obóz dla maturzystów. Każdy obóz ma swój temat przewodni, poniżej zamieszczona lista zawiera chronologicznie uporządkowane hasła z obozów dla uczniów gimnazjum, szkół podstawowych oraz średnich z wyjątkiem lat 2001-2002, na których nie było określonego hasła:

• „Uczyńmy człowieka”,
• „WAWA 8B”,
• „T3”,
• „Siedem darów Poznania”,
• „Dom wolności”,
• „Żywe kamienie”,
• „Łódź dobrego połowu”,
• „Nowe tysiąclecie erą ludzi świętych”,
• „Otwórz się! Na Bydgoszcz”,
• „Lublin miasto inspiracji”,
• „Warmia JP2”,
• „Szczecin pomoż/rze świętości”,
• „Bądź chrześcijaninem naprawdę”,
• „Białystok miasto miłosierdzia”,
• „Kielce miasto na skale”,
• „Toruń miasto aniołów”,
• „Bogactwo młodości”,
• „Jestem, pamiętam, czuwam”,
• „Jestem w Kościele”,
• „Siła w miłości”,
• „Duchowy GPS”,
• „Jesteście moją nadzieją”.

Obozy formacyjno-integracyjne dla studentów funkcjonują od 2007 roku, a ich hasła prezentują się następująco:

• „Idź”,
• „Bądź dla”,
• „Wytrwajcie w miłości mojej”,
• „Nowe tysiąclecie erą ludzi świętych”,
• „Jestem…”,
• „Rodzina sercem cywilizacji”,
• „Nie lękajcie się Chrystusa”,
• „Przemyśl JP2”, 
• „Corragio! Odwagi, Bóg jest z Wami!”, 
• „K2 Szczyt świętości”, 
• „Koszalin – serce Pomorza”, 
• „Pokarm na drogę”,
• „Bogactwo młodości”, 
• „Nie lękajcie się”, 
• „Młodzi dla Kościoła – Kościół dla młodych”, 
• „Trwajcie we Mnie”, 
• „Powrót do źródeł”, 
• „Jesteście moją nadzieją”.

Obozy dla maturzystów odbywają się od 2008 roku: 

• „3M – Miasto, Masa, Maszyna”,
• „Nie bierzcie wzoru z tego świata”, 
• „Otrzymaliście Ducha przybrania za synów”, 
• „Jestem…”,
• „Rodzina sercem cywilizacji”,
• „Nie lękajcie się Chrystusa”,
• „Jan Paweł II – Świętymi bądźcie”,
• „Jan Paweł II – Patron Rodziny”,
• „Bądźcie świadkami miłosierdzia”,
• „Idźmy naprzód z nadzieją”, 
• od 2018 niezmiennie hasłem obozu maturzystów jest „Życie niedokończony projekt”. 

Ze względu na obostrzenia sanitarno-epidemiologiczne obozy w 2020 roku dla uczniów i studentów odbyły się w formie hybrydowej, a stacjonarnie uczestniczyli jedynie przedstawicie. Rok później odbyło się 17 mniejszych obozów zamiast jednego dużego, w takiej samej formie odbyły się obozy dla uczniów i maturzystów w 2022 roku. Studenci w tym czasie pielgrzymowali na Jasną Górę. 

Oprócz trzech obozów formacyjno-integracyjnych należy wspomnieć również o obozach językowych. Fundacja, dzięki współpracy z niemiecką organizacją katolików „Renovabis”, instytutem kultury Republiki Federalnej Niemiec „Goethe-Institut”, Stowarzyszeniem Chrześcijańskich Dzieł Wychowania oraz Fundacją NIDA – krajowym koordynatorem programu „English Teaching”, w latach 2005-2010 zorganizowała łącznie jedenaście obozów z intensywnym kursem języka niemieckiego, odbywających się w Warszawie i Krakowie oraz dwa obozy języka angielskiego w Cieniawie i Krakowie. Począwszy od 2007 roku, w czasie wakacji, odbywa się jeszcze jeden obóz w Warszawie, tak zwanych „pakerów”, którego celem jest wspólna praca na rzecz przygotowania pakietów z materiałami na Dzień Papieski. 

Ponadto Fundacja „Dzieło Nowego Tysiąclecia w 2022 roku zorganizowała trzy obozy wakacyjne dla dzieci i młodzieży z Ukrainy, skierowane dla osób w wieku 12-18 lat. Łącznie w obozach „Wakacje z uśmiechem” wzięło udział 300 osób i odbywały się w Warszawie, Opolu i Radomiu. Warto wspomnieć, że spotkania miały charakter ekumeniczny, wyrażający się między innymi we wspólnotowej modlitwie przed posiłkiem wyznawców różnych religii. 

Każdy z obozów posiada swoją specyfikę, plan, klimat dostosowany do wieku uczestników oraz zadań i celów, w którym są organizowane. Formy, które należy wyróżnić w trakcie obozu to: celebracje liturgiczne, analizę nauczania Jana Pawła II, pielgrzymki i wycieczki po regionie, niedzielę świadectw, zajęcia na uczelniach, aktywność fizyczną oraz formy integracyjne. 

Celebracje liturgiczne czynią obóz wakacyjny szeroko pojętą katechezą. Ich głównym celem jest doprowadzenie młodego człowieka do zażyłej relacji z Chrystusem stanowiącej fundament życia. Aby katecheza obozowa była skuteczna i angażująca dla młodych, celebracja liturgiczna łączy przekaz z osobistym doświadczeniem wiary. 

Centralnym punktem każdego dnia jest Eucharystia – nie tylko obowiązek, lecz „serce” życia chrześcijańskiego. Na rozpoczęcie i zakończenie obozu odprawiana jest uroczysta Msza Święta dla wszystkich uczestników, koncelebrowana przez wielu kapłanów i przewodniczona przez biskupa miejsca. W pozostałe dni Msza odbywa się w mniejszych wspólnotach, co sprzyja skupieniu i zaangażowaniu. Regularny udział w Eucharystii kształtuje w młodych przekonanie o jej wyjątkowej wartości i zachęca do częstego przyjmowania Komunii Świętej także po zakończeniu obozu. 

Obozy umożliwiają młodzieży aktywne zaangażowanie w liturgię – jako ministranci, lektorzy czy członkowie chóru i zespołu muzycznego. Wspólne śpiewy, oprawa muzyczna i udział w przygotowaniu celebracji pogłębiają przeżywanie liturgii oraz uczą odpowiedzialności za wspólnotę. Dzięki temu młodzi mogą nie tylko uczestniczyć, ale także współtworzyć święte obrzędy. 

Ważnym elementem jest także adoracja Najświętszego Sakramentu, często praktykowana po Mszy Świętej w ciszy, jako indywidualne dziękczynienie i spotkanie z Chrystusem. Taka forma modlitwy kształtuje w młodych pragnienie trwania w obecności Boga, powierzchnia Mu swojego życia i planów. Adoracja staje się dla wielu uczestników początkiem głębszej relacji z Bogiem, która trwa także po zakończeniu obozu.

Integralną częścią programu jest również liturgia godzin – modlitwa brewiarza, do której zapraszani są wszyscy uczestnicy. Wspólna modlitwa psalmami pozwala odkryć młodym piękno liturgii Kościoła i pomaga młodym w budowaniu chrześcijańskiego rytmu dnia. Wielu stypendystów kontynuuje tę praktykę w życiu codziennym. 

Podczas obozów organizowany jest także dzień skupienia – czas refleksji, modlitwy i pogłębienia wiary. Obejmuje on konferencje, Eucharystię, adorację, wspólną modlitwę Koronką do Bożego Miłosierdzia, rozważania Różańca, a niekiedy nabożeństwo Drogi Krzyżowej. Dzień skupienia pozwala uczestnikom zatrzymać się, przemyśleć własną drogę wiary i doświadczyć wspólnotowej modlitwy, 

Kolejnym ważnym i nieodłącznym elementem obozu jest analiza nauczania Jana Pawła II. Papież szczególną troską otaczał młodzież, podkreślając, że są jego przyjaciółmi i przyszłością Kościoła. Papież podkreślał rolę młodych jako budowniczych chrześcijańskiego świata, zachęcając ich do wierności ideałom i odwagi w codzienności. Fundacja „Dzieło Nowego Tysiąclecia” realizuje to dziedzictwo, promując wartości bliskie Papieżowi, ukazując jego życie jako wzór do pokonywania trudności dzięki wierze i relacji z Bogiem. 

Poznawania nauczania Jana Pawła II jest stałym elementem obozów fundacyjnych. Każdego dnia stypendyści rozważają fragmenty homilii i dokumentów, uczestniczą w spotkaniach ze świadkami historii oraz w „Kwadransie ze św. Janem Pawłem II” – krótkich refleksjach nad papieskimi tekstami, które inspirują do osobistych przemyśleń i rozmów w grupie. Służy to nie tylko pogłębianiu wiedzy o papieżu, ale także motywuje młodych do wdrażania jego nauczania w życiu codziennym. 

Kolejną integralną częścią obozu dla uczniów i studentów jest niedziela świadectw. Młodzi dzielą się swoją wiarą, dobrocią i miłością. Uczestnicy otrzymują charakterystyczne żółte koszulki z logiem fundacji i hasłem obozu. Stypendyści w grupach udają się do różnych parafii, by aktywnie uczestniczyć w obrzędach liturgii. Na koniec Eucharystii dzielą się świadectwem własnej wiry, wyrażając przy tym wdzięczność Bogu i ludziom za wszelkie dobro, które stało się ich udziałem. 

W przypadku obozu studentów zwyczajem stały się obiady u mieszkańców. Stypendyści, którzy udają się do różnych parafii są zapraszani na posiłek do rodzin, które otwierają przed nimi swoje domy. Jest to doskonała okazja zarówno dla rodzin – by spotkać się i porozmawiać z młodymi, których wspierają – jak i dla stypendystów, którzy mogą wyrazić wdzięczność za okazaną pomoc i podzielić się swoim doświadczeniem oraz świadectwem.

W czasie obozu stypendyści mają możliwość udziału w koncercie, który jest wyrazem wdzięczności Bogu za wspólnie spędzony czas, oraz ludziom za życzliwość, gościnę i okazane wsparcie. Na scenie występują muzykalnie uzdolnieni stypendyści i absolwenci Fundacji. Niektóre z wykonywanych utworów nawiązują do hasła oraz miejsca obozu. Dla przykładu w Łodzi była to pieśń: “Łódź to barka, a barka to Łódź” (sł. Jacek Cygan, muz. Piotr Rubik), a w Kielcach “Kielce to Miasto na Skale”.  Młodzi podczas koncertów gromadzą się w centrach miast, by poprzez śpiew i taniec oddawać cześć Bogu. 

Poza rozwojem duchowym stypendystów ważny jest również aspekt rozwoju wiedzy. Ważnym elementem podczas obozów szkół podstawowych i średnich są zajęcia na uczelniach w danym mieście. Stypendyści spędzają czas na wykładach, ćwiczeniach i zajęciach praktycznych, które przygotowywane są przez szkoły wyższe. Poznanie uczelni oraz ofert edukacyjnych niejednokrotnie ułatwia młodym podjęcie decyzji jakie studia podejmą w przyszłości. 

Ponadto młodzi ludzie są zapraszani do wzięcia udziału w wydarzeniach sportowych. Stanowi to formę wypełnienia wolnego czasu, która cieszy się sporym uznaniem wśród młodzieży. Podczas obozu jeden dzień przeznaczony jest na aktywność sportową nazwany obozowym dniem sportu. Tego dnia organizowane są różne konkurencje: siatkówka, piłka nożna, koszykówka, ergometry, szachy, biegi sztafetowe oraz tenis stołowy. Oprócz sportów drużynowych stypendyści mogą spróbować swoich sił w kategoriach indywidualnych. Wydarzenia zaczyna i kończy modlitwa, która kształtuje postawę zawierzenia Bogu wszelkich spraw, podejmowanych wyzwań oraz trudności. Młodzi, którzy nie biorą udziału w konkurencjach sportowych wspierają zawodników poprzez doping, przyśpiewki, pompony i transparenty, niejednokrotnie przygotowane przez nich specjalnie na tą okazję. 

Tekst powstał na podstawie rozprawy doktorskiej Pauliny Skórnickiej, pt. Formacja chrześcijańska młodzieży w Fundacji „Dzieło Nowego Tysiąclecia”. Studium katechetyczne w świetle badań stypendystów. Katolicki Uniwersytet Lubelski 2022 r.